اتفاقات ناگوار، موقعیت های جدید و اضطراب کودکان

حسنا آریامتین

روانشناس کودک و نوجوان

نحوه برخورد والدین با یک اتفاق در تجربه و احساسِ­ کودک از آن اتفاق تفاوت ایجاد می‌کند. به بیان دیگر، کودکان اتفاقات پیرامون خود را از طریق والدین تجربه می­کنند. اگر در زمان وقوع حادثه و و پس از آن یا موقعیت­ های جدید(مانند رفتن به مدرسه و دور شدن از والد) والدین بتوانند اضطراب خود را در قالب باهم­ بودن، حمایت­های عاطفی و اجتماعی نشان دهند و فضایی امن برای کودک فراهم کنند، سطح اضطراب کودک به طور معناداری کاهش می­یابد. از آنجایی­ که کودک در مقابل نگرانی‌های والدین واکنش­های شدیدتری نشان می‌دهد، اضطراب­های والدینی می‌تواند زندگی را برای والدین و کودک بسیار دشوار کنند. طبیعی است که در شرایط وقوع اتفاقاتی نظیر سیل، زلزله­، بیماری (کرونا)، آتش ­­سوزی و … همه افراد جامعه سطحی از اضطراب و ترس را تجربه می‌کنند ولی اگر والدین نگرانی‌های خود را به اضطراب های کودک اضافه نکنند گذر از این حادثه و بهبودی پس از آن آسان­تر خواهد شد. در زمان وقوع حادثه افراد بزرگسال مکانیسم­های­ دفاعی مختلفی برای کاهش اضطراب خود به کار می‌برند. بعضی از افراد با مطلع ­شدن از احوال اطرافیان و پیگیری اخبار در فضای مجازی از نگرانی خود کم می­کنند. برخی به حضور افراد امدادرسان در جامعه اعتماد دارند و مطمئن هستند که در زمان وقوع حادثه این افراد در محل حاضر می‌شوند و امدادرسانی لازم صورت می­ گیرد. ولی برای کودکان اوضاع اینگونه نیست. آنها فقط و فقط از والدین خود احساس امنیت و آرامش را دریافت می­ کنند. اگر والدین در زمان حادثه پراضطراب و مستأصل باشند کودک احساس درماندگی و ناامیدی می­کند. کودکان واقعیت را از طریق نشانه­ هایی که والدین از خود نشان می­دهند ارزیابی می‌کنند. اگر کودک در والدین نشانه‌هایی را ببیند که دلیلی برای نگرانی زیاد وجود ندارد، از میزان اضطراب و نگرانی­ اش کاسته می­شود. از آنجایی­که دلیل اصلی اضطراب «ابهام» است والدین می‌توانند با صحبت درباره هیجان­های مرتبط و توضیح در خصوص راهکارهای موجود در مواجهه با حادثه و موقعیت جدید از طریق کتاب­های کودک، فیلم­های آموزشی، پوستر، اینفوگرافی ­ها و … اضطراب کودک را کاهش دهند.

با کمی تغییر از کتاب «والد به اندازه خوب»  اثر بتلهایم